اسید سولفوریک چیست ؟ سولفوریک اسید چه کاربردی دارد؟
سولفوریک اسید یا اسید سولفوریک که در قدیم با نام “جوهر گوگرد” شناخته می شده است، اسیدی معدنی و بسیار قوی است که با هر نوع درصدی در آب حل می شود و فرمول شیمیایی آن H2SO4 است. این ماده دارای مولکول های قطبی می باشد که پیوند هیدروژنی دارند؛ از این رو این ماده از نوع مایع ویسکوز با نقطه جوش بالا مانند سلیس می باشد.
واکنش اسید سولفوریک با آب بسیار گرمازا بوده و به راحتی در آن حل می شود. این ماده بی رنگ، بی بو و با گرانروی بالا در مقداری زیادی در جهان تولید می شود که آن را به عنوان سلطان مواد شیمیایی می دانند و سرانه تولید آن تاثیر زیادی در شاخص تعیین پیشرفت کشور دارد.
سولفوریک اسید یک خورنده قوی می باشد که بخش زیادی از باران های اسیدی را تشکیل می دهد و قطرات باران با آلاینده های موجود در هوا واکنش داده و تولید اسید می کند. این ماده تا حدودی خطرناک است و با فلزات نیز واکنش می دهد و هر چه قدر دمای آن بالاتر رود مقدار این واکنش بیشتر است ولی بر روی جیوه و سرب تاثیری ندارد.
اسید سولفوریک خوراکی
در بسیار از نقاط جهان مانند اروپا، تولید کنندگان مواد غذایی از محلول های رقیق sulfuric acid خوراکی استفاده می کنند. این ماده به عنوان کنترل کننده PH و نگهدارنده با هدف جلوگیری از رشد باکتری و میکروب های مضر استفاده می شود.
کاربردهای سولفوریک اسید چیست؟
این ماده با داشتن ویژگی های شیمیایی و فیزیکی فراوان در صنایع گوناگون قابل استفاده است. از عمده ترین مصارف آن که حدود ۶۰ درصدآن را تشکیل می دهد، تولید کودهای شیمیایی است. در ادامه شما را با کاربردهای این ماده پر مصف در صنایع گوناگون آشنا می کنیم.
کود سولفوریک اسید
از این ماده برای تولید کود آمونیوم سولفات استفاده می شود که موجب جبران گوگرد در خاک می شود. در زمان استفاده، این نوع کود با آهک های در خاک واکنش می دهد و موجب تولید سولفات کلسیم آبدار می شود، که به آن گچ کشاورزی می گویند. از این واکنش همچنین سولفات منیزیم به وجود می آید.
استفاده از این ماده در کشاورزی، همچنین موجب نفوذپذیری آب و هوا در خاک رس می شود. خاک رس در زمان آبیاری آب کمی را جذب کرده و حتی ممکن است بعد از چند روز آبیاری هنوز آب به ریشه آن نرسیده باشد. استفاده از اسید سولفوریک در این خاک موجب جلوگیری از آسیب به ریشه گیاه می شود.
همچنین این ماده در ریشه درخت پسته تاثیر زیادی دارد و کشاورزان دیگر به دلیل نامرغوب بودن خاک دچار ضرر نمی شوند. البته لازم به ذکر است که کشورزان نباید بیش از حد از آن استفاده کنند.
کاربرد اسید سولفوریک در شوینده
sulfuric acid دارای توانایی بالای هیدرولیز قوی است و قادر است که چربی ها و لیپیدها را به راحتی حل کند. از این رو از آن به عنوان حلال چربی ها و لیپیدها در شوینده ها استفاده می کنند.
پالایش نفت با سولفوریک اسید
در زمان پالایش نفت دو نوع تصفیه شیمیایی و تصفیه با هیدروژن صورت می گیرد که پالایش با این ماده از نوع تصفیه شیمیایی می باشد. از اسید سولفوریک در تبدیل ترکیبات اتیلنی به استر های محلول در اسید استفاده می کنند و برای تصفیه فرآورده های سفید مانند بنزین و نفت سفید فابل استفاده هستند. هدف از استفاده آن، خنثی کردن ترکیبات بازی، حذف ترکیبات اکسیژن دار و اکسیده کردن مرکاپتان ها به دی سولفید های کم ضرر می باشد.
تصفیه آب با اسید سولفوریک
این ماده مانند سیلیس در تصفیه آب نیز موثر است. آب های ورودی به دستگاه شیرین کن RO دارای PH خنثی و یا به میزانی اسیدی است؛ به دلیل این که موجب افزایش حلالیت یون های فلزی در سطح ممبرین ها و در نهایت کاهش میزان گرفتگی ممبرین ها می شود. یک واحد تزریق اسید داریم که موجب تنظیم PH می شود. تزریق اسید موجب کاهش PH آب شده و از آن برای شست وشو ممبرین های دستگاه های تصفیه آب RO یا CIP استفاده می کنند.
از دیگر کاربرد اسید سولفوریک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رنگ نقاشی
- استخراج فلزات
- تولید انواع حشره کش
- صنایع کاغذسازی، روزنامه، مقوا و تولید دستمال کاغذی
- فرایندهای نیتروژن دار کردن
- تولید دترجنت ها
- تولید اسید هیدروفلوریک
- ساخت چسب
- تولید فنل
- تولید ضد یخ
- تولید پروپانول
خطرات اسید سولفوریک چیست؟
به دلیل این که این ماده یک نوع اسید قوی است بنابراین در زمان استفاده از آن باید تمامی نکات ایمنی را رعایت کرد. در صورت تماس سولفوریک اسید با بدن می تواند موجب تحریکات شدید پوستی و سوختگی و آسیب به چشم ها می شود. این نوع تماس ممکن است موجب ضایعات چشمی و حتی نابینایی شود. استنشاق این ماده نیز موجب بروز سرفه، تحریک ریه ها و تنگی نفس می شود.
در ضمن این ماده اسیدی بسیار خطرناک است و با آب واکنش می دهد و در نتیجه موجب گرمازایی زیادی می شود. اگر شما قصد رقیق سازی این ماده را دارید به هیچ وجه آن را با آب مخلوط نکنید، زیرا در واکنش اسید سولفوریک با آب، موجب پاشش و جوشش اسید می شود. برای رقیق سازی با آن را کم کم به آب اضافه کنید.
فروش اسید سولفوریک صنعتی، خوراکی و کشاورزی
قیمت سولفوریک اسید متناسب با قیمت جهانی گوگرد می باشد. جدای از این عامل، موارد دیگری مانند قیمت جهانی سوخت، بازار مصرف و نوع بسته بندی آن در قیمت این ماده تاثیر گذار است. sulfuric acid در گرید های صنعتی در سه نوع مختلف تولید می شود:
ردیف | درصد خلوص سولفوریک اسید خوراکی |
۱ | ۹۸% |
۲ | ۵۰% |
۳ | ۳۵% |
carbonate calsium gogerd powder karbonat kalsium Powder Sulfur Sodium Sulfate solfat sodium sulfuric acid اسید سولفوریک سولفات سدیم سولفوریک اسید کربنات کربنات کلسیم کلسیم گوگرد پودری