یکی از مواد معدنی موجود در طبیعت که کاربردهای فراوان دارد و می‌توان از معادن آن را استخراج کرد، سولفات سدیم می‌باشد. استفاده فراوان از این ماده سبب شده است که استخراج و بهره‌برداری از آن در دستور کار بسیاری از افراد قرار بگیرد و فرصت‌های شغلی زیادی را ایجاد کند.
سولفات سدیم چیست؟
سولفات سدیم یکی از پرمصرف‌ترین و پر کاربرترین مواد در صنایع شیمیایی می‌باشد که با نام‌های دیگری چون نمک سولفوریک اسید، سولفات‌دوسود، نمک گلوبر و سولفات سدیم نیز شناخته شده است. این نمک معدنی که ظاهری سفیدرنگ و شبیه پودر است، به‌وفور در آب ها و خاک‌ها دیده می‌شود.
این ماده یک جزء اصلی در ریزش‌های جوی به‌حساب می‌آید. آن را می‌توان هم بدون آب و هم هیدراته شده یافت که درهرصورت قابلیت حل شدن در آب را دارا می‌باشند. فرم بدون آب یا خشک آن را که با نماد Na2SO4 نشان می‌دهند به نام تناردیت در صنایع استفاده می‌شود.
سولفات سدیم آبدار که با نماد .10H2O Na2SO4 نشان داده می‌شود را با نام نمک گلوبر یا میرابیلت می‌شناسند. این نوع از آن در طبیعت یافتنی تر است. البته به این نوع، سولفات سدیم 10 آبه نیز گفته می‌شود.
ویژگی‌های سولفات سدیم
سولفات سدیم که صنایع مختلف به آن نیازمندند و هرساله تقاضا برای مصرف آن در ساخت محصولات بالاتر می‌رود، دارای ویژگی‌هایی می‌باشد که در ادامه مهم‌ترین‌های آن ها را لیست کرده‌ایم:
- از لحاظ ظاهری این ماده پرمصرف به شکل پودری سفیدرنگ همراه با دانه‌های درشت می‌باشد.
- سمی نیست و نگرانی از این بابت نداشته باشید.
- از لحاظ شیمیایی پایدار می‌باشد.
- در آب حل می‌شوند.
کاربردهای سولفات سدیم
سولفات سدیم‌ها یکی از بخش‌های اصلی و مواد لازم در برخی از صنایع است که در ادامه کاربردهای آن را مورد بررسی قرار داده‌ایم:
- استفاده در تولید مواد شوینده
استفاده از این ماده معدنی در صنایع مواد شوینده بالاست. این ماده را در پودرهای لباسشویی به کار می‌برند که از قدرت پاک‌کنندگی بالایی برخوردار می‌باشد. سولفات سدیم به‌طورکلی یک‌سوم از وزن مواد شوینده را به خود اختصاص داده‌اند.
- استفاده در صنعت کاغذ و چوب
یکی دیگر از موارد استفاده سولفات سدیم به‌کارگیری آن در صنعت کاغذسازی است. این ماده پرکاربرد در مراحل مربوط به تولید پالپ چوب نیز بسیار پراستفاده است.
- استفاده در صنعت شیشه‌سازی
در صنعت شیشه‌سازی به ازبین‌رفتن حباب‌ها کمک می‌کند و ردی از سفیدی بر شیشه‌ها بر جای نمی‌گذارد. این ماده در ساخت شیشه‌های مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد. شیشه‌های تخت، پیرکس، پنجره و … حتماً مقداری از این متده معدنی را در ساختار خود دارا می‌باشند.
- صنعت منسوجات و رنگرزی
صنعت رنگرزی و نساجی یکی از صنایعی است که سولفات سدیم را به مقدار فراوان مورداستفاده قرار می‌دهد. این ماده در رنگ کردن پارچه‌ها بسیار مورداستفاده قرار می‌گیرد و نقش تعدیل‌کننده را دارا می‌باشد.
در واقع این ماده سبب بالارفتن استحکام و مقاومت پارچه می‌شود و همچنین یک مانع در برابر نمک گذاری موارد رنگ‌زا به‌حساب می‌آیند.
- صنعت داروسازی
استفاده از سولفات سدیم در صنعت داروسازی نیز رایج است. یکی از موارد مصرف آن قبل از عمل‌های جراحی دستگاه گوارش است زیرا سبب پاک‌سازی لوله گوارش می‌گردد. البته این ماده به‌صورت یک محلول رقیق شده و در کنار موارد دیگر در صنایع داروسازی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
از این ماده به‌صورت تزریقی در دامپزشکی‌ها استفاده می‌گردد.
- استفاده در صنایع شیمیایی
این ماده نیز در ساخت باتری، کود، رنگ‌دانه و … مورداستفاده قرار می‌گیرد. در موارد دیگری چون عکاسی، خوراک دام و … مورداستفاده قرار می‌گیرد.
بهره‌برداری از معدن سولفات سدیم
برای استخراج سولفات سدیم از معادن، می‌توان طی یک فرایند و با هزینه‌هایی مشخص نسبت به این کار اقدام کرد و درآمدی متوسط روبه‌بالا را داشت.
سولفات سدیم در اثر واکنش‌های شیمیایی در طبیعت ساخته می‌شود و در خاک و آب ها وجود دارد. در فصل‌هایی که بارندگی وجود دارد، میزان سدیم سولفات افزایش می‌یابد و این ماده در خاک ته‌نشین می‌گردد و سپس آب موجود در مولکول‌های خود را از دست می‌دهد تا در نهایت دانه‌های سفیدرنگ آن در خاک در عمق ده تا بیست سانتی‌متری تشکیل می‌شود.
برای آنکه سولفات سدیم تشکیل شده استخراج شود، باید در ابتدا با دست لایه رویی را برداشت و سپس با تراکتورهای بیل‌دار نسبت به استخراج آن اقدام کرد. این ماده در کارخانه‌ها انبار می‌شود و طی فرایندی درصد خلوص آن را افزایش می‌دهند که در نهایت آن را برای استفاده صنایع مختلف آماده می‌کنند.
کلام پایانی
صنایع به مواد زیادی نیازمندند تا ساخت تجهیزات و محصولات خود را پیش ببرند، سدیم سولفات یکی از نیازهای اصلی صنایعی چون رنگرزی، شیشه‌سازی، مواد شوینده و … می‌باشند که با استخراج کردن آن می‌توان اشتغال‌زایی کرد و در طی یک یا دو سال به سوددهی بالایی رسید.
carbonate calsium gogerd powder karbonat kalsium Powder Sulfur Sodium Sulfate solfat sodium sulfuric acid اسید سولفوریک سولفات سدیم سولفوریک اسید کربنات کربنات کلسیم کلسیم گوگرد پودری